อำเภอพัฒนานิคม มีพื้นที่ทั้งหมด 848 ตารางกิโลเมตรหรือ 530,000 ไร่ พื้นที่ถือครอง 518,489 ไร่ พื้นที่การเกษตร 314,459 ไร่ ประชากร 60,162 คน การปกครองแบ่งออกเป็น 9 ตำบล มี 4 เทศบาล 7 องค์การบริหารส่วนตำบล ครัวเรือนทั้งหมด 20,176 ครอบครัว เป็นเกษตรกร 7,452 ครัวเรือน ประกอบอาชีพด้านกสิกรรม ได้แก่ ทำนาข้าว ปลูกพืชไร่ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ อ้อย มันสำปะหลัง ทานตะวัน ถั่วเขียว ฯลฯ ด้านปศุสัตว์ โคนม โคเนื้อ ไก่เนื้อ และไก่ไข่ ด้านประมง เลี้ยงปลา บางส่วน

การคมนาคมเดินทางมาอำเภอ มีเส้นทางหลัก 3 เส้นทาง คือ
1. ทางรถยนต์ ถนนสายตรี (ลพบุรี-วังม่วง)
2. ทางรถยนต์ ถนนสายหล่มสัก - เพชรบูรณ์
3. ทางรถไฟ ถนนสายกรุงเทพฯ - หนองคาย

การคมนาคมภายในตำบลและหมู่บ้านที่สำคัญ มีดังนี้
1. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 21 (สระบุรี – หล่มสัก)
2. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3333
3. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3017 (ลพบุรี – วังม่วง)
4. ทางหลวงชนบท ซอย 21 – วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีลพบุรี
5. ทางหลวงชนบท ซอย 24 – โคกสลุง
6. ทางหลวงชนบท ซอย 14 – ช่องสาริกา
7. ทางหลวงชนบท ซอย 27 – มะนาวหวาน

มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประกอบด้วย
1) เทศบาลตำบลพัฒนานิคม ครอบคลุม หมู่ที่ 6, 8, 9, 12, 13 บางส่วน
2) เทศบาลตำบลเขาพระยาเดินธง ครอบคลุมส่วนที่เหลือจากเทศบาลตำบลพัฒนานิคม
3) เทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น ครอบคลุม หมู่ที่ 1, 2, 4, 7, 11บางส่วน
4) เทศบาลตำบลดีลัง ครอบคลุม หมูที่ 1-7 ตำบลดีลัง
5) องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 7 แห่ง ประกอบด้วย

1. องค์การบริหารส่วนตำบลช่องสาริกา
2. องค์การบริหารส่วนตำบลมะนาวหวาน
3. องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสลุง
4. องค์การบริหารส่วนตำบลชอนน้อย
5. องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว
6. องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยขุนราม
7. องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำสุด